Trochę o spektrum kiedyś i dziś

Według ekspertów mózg osób w spektrum autyzmu funkcjonuje w inny sposób niż u osób neurotypowych. Oznacza to, że osoby te myślą w inny sposób. Widzą i rozumieją świat w inny sposób. Sam autyzm nie jest widoczny, widoczne jest zachowanie, sposób myślenia, widoczny jest sposób mówienia i porozumiewania się, spoób postrzegania rzeczywistości.

Dawno dawno temu.., w przeszłości uważano, że autyzm jest czymś bardzo rzadkim i dotykał niewielkiej liczby osób. Dziś już się tak nie uważa. Bo jakżeby inaczej, skoro jedno na 45 dzieci rodzi się w spektrum autyzmu (National Health Statistics Reports – Number 87, November 13, 2015).

Faktem jest, że wszyscy ludzie różnią się od siebie umiejętnościam czy zainteresowaniami. Zarówno osoby neurotypowe jak i te w spektrum bardzo różnią się od siebie. Zatem osoba w spektrum autyzmu może być albo bardzo spokojna i wycofana, albo gadaliwa i żywiołowa. Ktoś w spektrum móże chcieć zawierać przyjaźnie, podczas gdy ktoś inny będzie wybierał samotność. Natomiast jest wiele cech, które są podobne dla wszystkich osób w spektrum.

Oto kilka podobnieństw

• Wiele osób w spektrum autyzmu ma bardzo dobrą pamięć. Potrafią one zapamiętać daty, ulice, osoby, oraz fakty dotyczące interesujących tematów.

• Wiekszość osób w spektrum autyzmu ma swoje specjalne zainteresowania i charakterystyczne jest to, że prawie nieustannie skupiają się na tym właśnie, co je interesuje. Clay Marzo dzięki swoim zainteresowaniom odniósł sukces w swojej profesji, ponieważ stale doskonalił się swojej dziedzinie. Jednak nie u każdego to się może wydarzyć. Przede wszystkim dlatego, że zainteresowania osób w spektrum autyzmu obejmują najróżniejsze dziedziny, i nie każda może przerodzić się w zawód. Często są to tematy związane z geografią, historią, dziedziną sportu, ale też ze śrubkami, czy rurkami.

• Kolejną cechą podobną dla wszystkich osób w spektrum jest skupianie się na szczegółach. Wyróżnia je umiejętność dostrzegania najdrobniejszych zmian w otoczeniu, zatem łatwo potrafią wychwycić błąd, co daje potencjał na bycie korektorem, czy audytorem.

• Osoby z ASD są bardzo szczere i uczciwe, pozostaja wiernymi przyjaciółmi. Potrafią wiele zrobić, żeby uszczęśliwić bliskie sobie osoby. Jest to poztywne, ale też ma swoje koszty, ponieważ takie osoby często bywaja ofiarami wykorzystania ich dobroci. Chodzi o to, że nie zawsze rozumieją kiedy ktoś odwzajemia ich przyjaźn i jest wobec nich szczery, a kiedy tylko „wkręca” w jakiś wątpliwy żart, czy „podpuszcza”.

Słabsze strony

• Większość osób w spektrum autyzmu ma problemy z teorią umysłu, czyli najprościej mówiąc z umjętnością stawiania się  na miejscu innej osoby, aby spojrzeć z jej perspektywy i zrozumieć jej sposób myślenia, odczuwania, czy intencje. Być może przychodzi Ci do głowy słowo empatia. W przeszłości uważano, że osoby w spektrum nie odczuwają emocji i są obojętne na uczucia innych. Jednak to okazało się nie być prawdą. Jest wręcz przeciwnie. Osoby w spektrum autyzmu przeżywają swoje emocje bardzo mocno, intensywnie i zwykle mocno odbierają stan emocjolny innych osób, np. martwią się gdy ktoś jest smutny. Jednk towarzyszy temu brak umiejętności adekwatnej reakcji na stan emocjonalny innej osoby oraz często trudność na nazwaniu emocji, rozpoznaniu jej także u siebie samego/samej.

• Najczęściej osoby w spektrum autyzmu nie porafią korzystać z tzw. mowy ciała, czy mimiki. Muszą sie uczyć w jaki sposób wykorzystywać poprawnie niewerbalne formy komunikacji.

• Wszystkie osoby w spektrum autyzmu mają problemy natury sensorycznej. Wszystkie lub niektóre ze zmysłów funkcjonują w sposób niewystarczający lub nadmierny. Osoba może np. reagować mdłościami lub bólem głowy na niektóre zapachy. W przedszkolu lub szkole może być dla nich za głośno i muszą używać słuchawek.

Inny nie znaczy gorszy. Inny nie znaczy głupi, brzydki, nudny. Inny to znaczy inny.

Bycie innym jest piękne. Bo bycie innym to bycie sobą.

Na podstawie P. Plissi, E. Louvrou „Autismo, Le regole non scritte del comportamento sociale per adolescenti, EA Anicia, Roma 2022

Inny nie znaczy gorszy. Inny nie znaczy głupi, brzydki, nudny. Inny to znaczy inny.

Bycie innym jest piękne. Bo bycie innym to bycie sobą.

Na podstawie P. Plissi, E. Louvrou „Autismo, Le regole non scritte del comportamento sociale per adolescenti, EA Anicia, Roma 2022