Świat rzeczywisty nie istnieje
Naturalnie, każdy z nas myśli “po swojemu”. Mam tu na myśli ten subiektywny sposób, w jaki interpretujemy sytuacje, zjawiska, czy zachowania innych osób. Subiektywny sposób myślenia jest ściśle związny z charakterystycznymi dla ciebie schemtami poznawczymi.
Jedną z cech schematów poznawczych są zniekształcenia poznawcze, czyli błędy logiczne w myśleniu.
Poniżej znajduje się lista zniekształceń poznawczych z przykładami
| Zniekształcenie poznawcze
|
Przykład |
| Myślenie dychotomiczne (czarno-białe), chooć istnienieją różne możliowści widzimy tylko dwie
|
„Jeśli nie jestem idealna, to jestem do niczego”, „Albo radzę sobie zupełnie sama, albo jestem niezaradna” |
| Nadmierne uogólnianie (zawsze, nigdy, wszystko)
|
„Wszyscy faceci to dranie”, „Zawsze już tak będzie”, „Nigdy mi się nie udaje”, „Mnie się zawsze to przytrafia” |
| Selektywna uwaga negatywnych zdarzeń, czyli koncentrowanie się na takich zachowaniach z otoczenia które potwierdzą pierwotne negatywne założenia
|
„Nikt mnie nie lubi” – w sytuacji spotkania towarzyskiego, w efekcie koncentrowania uwagi na mimice towarzyszy i interpretowania jej jako sygnałów antypatii |
| Pomijanie pozytywów (minimalizowanie), charakteryzuje się częstm używaniem stwierdzenia „tak, ale..”
|
„To nic takiego dostać 5”, „Co z tego że dostałam 5, jak mam jeszcze 3 egzaminy”, „Może i ładnie wyglądam, ale czuję się kiepsko” |
| Czytanie w myślach
|
„Uważa że jestem do niczego”, „Gdyby jej zależało, to by zapytała”, “Uważa, że nie powinnam była wygrać” |
| Przepowiadania przyszłości
|
„Nie znajdę pracy”, „Będzie już tylko gorzej”, „Będę sama do końca życia” |
| Emocjonalne uzasadnianie: kiedy stan naszego wzbudzenia wegetatywnego w lęku, złości czy zakochania staje się dowodem na istnienie pewnych zjawisk
|
„Jeśli czuje lęk to znaczy, że coś mi grozi, więc zrezygnuję z działania”, „Czuję się przy nim wspaniale, to wspaniały człowiek” |
| Nadużywanie imperatywów: muszę, powinnam/powinienem towarzyszące przekonaniu o konieczności, nieuchronności rzeczy
|
„Powinnnam zawsze świetnie wyglądać”, „Muszę sprawdzić czy zamknęłam drzwi”, „Muszę rano ugotować obiad”, „Powinnam się bardziej starać” |
| Etykietowanie
|
„Jestem nieudacznikiem” „Ale ze mnie głupek”, „Ma autyzm”, “To idiota” |
| Personalizacja
|
„Śmieli się, gdy przechodziłam, na pewno ze mnie”, To przeze mnie się zwolnił z pracy, bo go odrzuciłam” |
| Katastrofizacja
|
„Skoro się nie kontaktuje, to coś mu się stało”, “Samolot, którym lecę rozbije się”, “Zaraz się uduszę” (podczas ataku paniki) |
| Wyciąganie pochopnych wniosków
|
„Zawiódł się na mnie i dlatego się nie odzywa”, “Nie szanują mnie, bo zapomnieli o moich urodzinach” |
Niektóre z przykładów pasują np. do dwóch lub więcej zniekształceń pozawczych, np. „Zawiódł się na mnie i dlatego się nie odzywa” to wyciąganie pochopnych wniosków i personalizacja.
Z
