Myśli, dialog w głowie, mowa wewnętrzna, myśl automatyczna i wewnętrzny krytyk

W twojej głowie odbywa się nieustanny dialog. Jest on na ogół przewidywalny. Kiedy byłaś/eś małym dzieckiem dorośli chwalili cię lub krytykowali. Obserwowałeś/aś otoczenie i tworzyłeś/aś swoje własne przekonana na temat świata, innych ludzi i swój własny.

Dzisiaj twoje wewnętrzne głosy mówią, że nie dasz rady, albo że nie zasługujesz, że powinienieś/aś być miły/a… W opraciu o to co mówią podejmujesz decyzję. W wyniku tego, co mówią czujesz się np. smutny/a.

Te głosy powtarzają te same frazy całymi dniami, przez 365 dni w roku od 20, 30, 40, 60 lat. Nic dziwnego, że już nie słyszysz co mówią.

Żeby je usłyszeć, trzeba być uważnym na swoje uczucia. Za emocją stoi jakaś myśl, wypowiedziana w twojej głowie.

Zrób ćwiczenie.

Wyobraź sobie sytuację, a nastęnie odpowiedz na pytania:

„W piątek po pracy jesteś umówiony/a z przyjaciólmi na działce za miastem nad jeziorem. Masz tam dojechać pociągiem i ktoś odbierze cię ze stacji. Bardzo się cieszysz na ten wyjazd i możliwość spędzenia weekendu w gronie przyjaciół. Przygotowujesz ulubione ciasto gospodarzy, kupujesz nową sukienkę i olejek do opalania. Uprzedzasz w pracy, że nie możesz zostać po godzinach bo musisz zdążyć na pociąg. Wychodzisz punktualnie, dojeżdzasz na dworzec zgodnie z planem, jednak okazuje się że twój pociąg już odjechał. Najwyraźniej źle sprawdziłaś/eś rozkład. Następny pociąg dopiero jutro”.

1. Co czujesz?
2. Co przyszło ci do głowy zanim zaczęłaś/eś się tak czuć?
3. Jakie obrazy i wspomnienia masz w związku z tą sytuacją?
4. Co to mówi o tobie? Co mówi o twoim życiu? A co o twojej przyszłości?
5. Jakich obawiasz się konsekwencji?
6. Co inni mogliby pomyśleć o tobie w tej sytuacji?
7. Co ta sytutacja mówi o życiu w ogóle?

Przykładowe odpowiedzi Moniki.

1. Wściekłość i żal.
2. A tak się starałam, zaplanowałam i jak zwykle się nie udało.
3. Oni się bawią – a ja smutna sama w domu. Wspomnienia z przeszłości, kiedy starałam się i się nie udawało.
4. Jestem beznadziejna. Nic mi nie wychodzi. Nie ma sensu planować. Lepiej nigdzie nie jeżdzić, tylko zostać w domu.
5. Nie zaproszą mnie następnym razem.
6. Jestem pierdołą.
7. Życie jest niesprawiedliwe.

A jakie są twoje odpowiedzi?

Posłuchaj swoich myśli także w innych, autentycznych sytuacjach. Coś cię rozzłościło? O czym pomyślałeś wtedy? Użyj 7 powyższych pytań.

Myśli automatyczne są najczęściej krótkie i ulotne, może to być słowo lub obraz. Chociaż mają charakter jawny, to przyjmujemy zawarte w nich treści bez zastanowienia się nad nimi. Przeważnie nie zdajemy sobie z nich sprawy, obserwujemy za to efekt ich działania w postaci emocji i reakcji naszego ciała. Myśli automatyczne wynikają ze schematów poznawczych danej osoby. Więcej.