Manipulacja to (za Wikipedią) „forma wywierania wpływu na osobę lub grupę w taki sposób, by nieświadomie i z własnej woli realizowała cele manipulatora”

Motywy osób, które uciekają się do manipulacji są różne. Możemy spotkać na swojej drodze ludzi, którzy stosują manipulację świadomie i z premedytacją oraz drugą grupę ludzi, którzy manipulują bo w pewnym sensie nie umieją inaczej.

Ci, którzy świadomie stosują maniupulacje to wyrachowaniu gracze typu narcyz, czy socjopata. Są to osoby pozbawione empatii, w skrajnym wypadku (socjopatia) pozbawieni w ogóle uczuć wyższych. Są ukierunkowani na cel typu „mnie ma być dobrze” i po prostu go realizują. Potrafią stosować przemyślne strategie, wybiegać swoimi posunięciami daleko naprzód – jak szachiści. Manipulują partnerem, dziećmi, rodzicami. Potrafią też omotać większą grupę ludzi.

Jak rozpoznać manipulatora – szachistę

• Nie są bezinteresowni, wszystko co robią robią po coś, np. żeby budować i podtrzymywać opinię o sobie („jestem taki szlachetny”), jeśli pomagąją to oczekują czegoś w zamian i wściekną się jeśli tego nie dostaną. Odmów i zobacz jaka będzie reakcja.
• Stosują różne gierki, żeby sprawdzić czy ofiara już wpadła w sidła, np. mężczyzna mówi do kobiety: “chyba nie zdążę dziś na spektakl, na który się umówiliśmy, może pójdź z koleżanką”. Jeśli kobieta odpowie, że w takim razie nie pójdzie i ona, manipulant wie, że ma ją w garaści. Jeśli kobieta powie, „super w takim razie pójdę z Basią”, może oczekiwać kary w postaci focha, cichych dni, złośliwości itp.
• Wieczne niedomówienia: bywa że taka osoba dużo mówi, mówi cały czas, ale niewiele z tego wynika. Zadajesz pytanie a on/a mówi i po chwili zmienia temat, rozmywa temat.
• Wypowiada się w sposób bardzo ogólny ale szczególny, np.: Jestem taki/a zapracowany/a, wszystko na mojej głowie, wszyscy są przeciwko mnie, wszystko mi się posypało. Ale ma trudności z odpowiedzą na pytanie jacy wszyscy, jakie wszystko, co konkretnie musi robić.

Osoby, które manipulują bo „inaczej nie umieją”

Chodzi mi tutaj o wszystkich, którzy ze względu na różne deficyty nie są w stanie wprost mówć o swoich potrzebach. Często nawet nie mają kontaktu ze swoimi emocjami i potrzebami. Nie wiedzą, że zachowują się nieetycznie, mogą nawet myśleć, że ich zachowanie świadczy o skromności czy dobroci.

Takie osoby zamiast mówić wprost o tym czego chcą uciekają się do zachowań typu:

• Taka jestem biedna/y mała/y i nie wiem co robić. Zrobiłabym to ale nie umiem. Wchodzą w rolę ofiary licząc jednocześnie, że rozmówca się ulituje i zapyta: “to jak Ci mogę pomóc”, albo jeszcze lepiej zaoferuje, że sam zrobi, pomoże, załatwi.
• Snują często zawiłe opowieści o „innych”, że inne córki to pomagają rodzicom, że inni mężczyźni to spędzają czas z żonami, że inne kobiety/ mężczyźni w twoim wieku to coś tam, albo że ja sam/a w twoim wieku to …
• Zaczynają od końca, tłumaczą się i przepraszają jakbyś już udzielił im pomocy. Licząc, że w trakcie ich wywodu zrozumiesz czego się od Ciebie oczekuje i przystaniesz na to, np. przeprosisz.
• Stosują takie komunikaty jakimi do nich mówiono, np. „Gdybyś mnie naprawdę kochał/a to..”, „Gdybyś był prawdziwym mężczyzną to…”, „Gdyby Ci tylko zależało..”

Te zachowania znajdują się też w repertuarze zachowań manipulanta- szachisty.

Kontakt z osobą manipulującą (z obu grup) jest niezmiernie wyczerpujący. Jeśli mamy choć trochę empatii to próbujemy nadążyć za oczekiwaniami i odganąć potrzeby.

Jak sobie radzić z manipulantami?

• W miarę możliwości (bo tu można się zetknąć z ogromną agresją) dopytywać, klaryfikować, upewniać się, np. czy ja dobrze rozumiem, że prosisz mnie o pomoc finansową?, czy dobrze zrozumiałam, że chcesz iść do teatru ale nie możesz dziś wieczorem?, czy czujesz się niekochana/y itp.
• Poprosić: czy możesz wprost powiedzieć mi o co chodzi, czego chcesz, czego potrzebujesz?
• Odmawiać i obserwować reakcję

Osoby, które po prostu nie umieją się komunikować i mówić o swoich potrzebach, będą próbowały odpowiedzieć na twoje pytania i być może z czasem także modyfikować swoje zachowania i komunikaty. Narcyz i socjopata nie zechce się zmienić będzie ział agresją i stosował coraz bardziej wyrafinowane manipulacje.

Obraz <a href=”https://pixabay.com/pl/users/blickpixel-52945/?utm_source=link-attribution&amp;utm_medium=referral&amp;utm_campaign=image&amp;utm_content=564817″> Michael Schwarzenberger</a> z <a href=”https://pixabay.com/pl/?utm_source=link-attribution&amp;utm_medium=referral&amp;utm_campaign=image&amp;utm_content=564817″> Pixabay</a>