Obawiasz się o swoje zdrowie, często się badasz, poszukujesz na swoim ciele guzków czy zmian, które mogą być symptomem choroby. Niepokoi cię twój kaszel, czujesz bóle w ciele. Często odwiedzasz lekarzy, którzy reagują zniecierpliwieniem, ponieważ nie są w stanie dać ci satysfakcjonującej diagnozy. Bywa, że jedziesz w nocy na pogotowie. Rozmawiając z bliskimi, narzekasz na swój stan zdrowia. W końcu ktoś proponuje, abyś skorzystał/a z konsultacji psychologicznej.
Lęk o zdrowie
Być może cierpisz na hipochondrię, czyli chroniczny lęk o zdrowie. Około 16,5% ludzi boi się jakiejś choroby, a ok 5 % odczuwa niepokój o zdrowie.
Większość ludzi (88%*), którzy odczuwają lęk przed chorobą cierpi także z powodu jakiś innych problemów psychologicznych, np. depresji, GAD i chorób psychsomatycznych.
Dorosłe osoby, które doświadczają lęku przed chorobą, często w dzieciństwie były ofiarami przemocy (psychicznej, fizycznej, seksualnej) lub doświadczyły choroby. Do powstania hipochondrii mogła przyczynić się także nadopiekuńczość rodziców, którzy błahe objawy traktowali jak przejaw poważnej choroby. Na hipochondrię cierpią często osoby o cechach narcystycznych, silnie egocentryczne, bo są nadmiernie skoncentrowane na sobie i swoim ciele.
Strach przed śmiercią
Lęk przed chorobą wynika z lęku przed śmiercią i negatywnych przekonań na temat śmierci (potwierdzają to badania psychologiczne**).
Żyjemy w świecie, w którym panuje kult młodości, zdrowia, perfekcyjego wyglądu. Chirurgia plastyczna rozwija się dając iluzję tego, że można się nie zestarzeć, lub starzeć się w niewidoczny sposób. Farbowanie siwych włosów, wypełnianie zmarszczek, implanty, suplementy, zdrowy tryb życia. Można być pięknym i zdrowym i żyć długo, ale przecież nie wiecznie. Firmy ubezpieczniowe zbijają majątek ubezpieczając ludzi od chorób, wypadków, śmierci. Rozwijamy się, inwestujemy w siebie, awansujemy, gromadzimy. Trudno pogodzić się z myślą, że na koniec pewna jest tylko śmierć.
Nie da się zaprzeczyć faktom, każdy kiedyś umrze. Warto być zdrowym, śmierć można opóźnić, ale nie można jej zatrzymać.
Żeby przestać bać się śmierci, trzeba skonfrontować się z własnymi przekonaniami na temat śmierci. Czy fakt, że umrzesz, daje jakiś sens twojemu życiu? Czym jest śmierć dla ciebie? Jeśli zostałoby Ci jedynie 6 miesięcy życia, co chciałbyś/ałabyś zrobić? Czy czujesz, że żyjesz?
Takie i podobne pytania można zadawać sobie próbując zrozumieć swoje negatywne nastawienie do śmierci.
Lęk przed chorobą i śmiercią może wiązać się także z innymi przekonaniami jakie masz na swój i świata temat. Możesz obawiać się, że ludzie opuszczą cię jeśli zachorujesz, lub że będziesz zdany/a na pomoc innych. Możesz martwić się o swoją rodzinę, którą nie będziesz w stanie się zaopiekować i problemów finansowych. Możesz czuć się winny, że coś zaniedbałeś/aś i dopuściłeś/aś do rozwoju choroby.
Lęk przed chorobą a perfekcjonizm
Lęk przed chorobą może się wiązać także z perfekcjonizmem. Są osoby, które oczekują, że ich ciało będzie dosoknałe, bez zmarszczki, pieprzyka i cieni pod oczami. Nie godzą się na ból, nudności czy gorsze samopoczucie. A jednak różne nieprzyjemne objawy, które daje nam ciało są pewną normą. Ciało starzeje się, a np. bólami sygnalizuje różne problemy, które wcale nie muszą być poważnymi problemami zdrowotnymi. Często jest to wołanie ciała o relaks, o zwrócenie uwagi na swoje potrzeby zwłaszcza emocjonalne. Jednak perfekconista zdrowotny będzie każdy objaw z ciała odczytywał jako coś złego i zagrażającego. Najbardziej zagraża perfekcjoniście oczekiwanie, że możliwe jest bycie doskonałym, posiadanie doskonałego ciała i zdrowia.
Ludzie, którzy cierpią na lęk przed chorobą i śmiercią o wiele częściej odwiedzają gabinety lekarskie i o wiele częściej korzystają z ubezpieczenia zdrowotnego. Żyją w ciągłym lęku, który bywa, że przekłada się niekorzystnie na ich relacje osobiste.
Niekorzystne myślenie i zachowania można zmienić podczas terapii poznawczo-behawioralnej. Zmiana przekonań i schematów poznawczych prowadzi do obniżenia poziomu lęku i odzyskania spokoju wewnętrznego.
*Barsky A.J., Wyshak, Klerman G.L. (1992) Psychiatric comorbidity in DSM-III-R hypochondriasis
**James A. & Wells A. (2002), Death beliefs, superstitious beliefs, and health anxiety. British journal of clinic pychology
Obraz <a href=”https://pixabay.com/pl/users/Jills-2320766/?utm_source=link-attribution&utm_medium=referral&utm_campaign=image&utm_content=1639946″> Jil Martinez</a> z <a href=”https://pixabay.com/pl/?utm_source=link-attribution&utm_medium=referral&utm_campaign=image&utm_content=1639946″> Pixabay</a>
